
Denk groot; begin klein, lokaal en flexibel
“Ik heb het mooiste beroep van iedereen!” Zo begon ik mijn Pecha Kucha Presentatie op 6 juni j.l. in de Vorstin in Hilversum. In 6 minuten en 40 seconden mocht ik mijn verhaal vertellen, natuurlijk is dat veel te kort voor mij.
Trots ben ik op de producten die ik in mijn carrière heb ontworpen en ontwikkeld, waar ik vanuit functie en kwaliteit nog steeds achter sta. Maar kijkend vanuit de Circulaire Economie zijn er o.a. in het materiaalgebruik verbeterpunten. Ik was altijd op zoek naar plastics met speciale eigenschappen, bijv. hittebestendig of glasvezelversterkt. Maar ik dacht nauwelijks na over de mate van recyclebaarheid of hoeveel energie iets kost om te maken.
Wat ook anders zal moeten, is denken in grote aantallen. Dat is precies de uitdaging van de maakindustrie in de Circulaire Economie. Produceren in grote aantallen kan (nog) niet omdat afval, dus circulaire grondstoffen, nog niet in grote hoeveelheden voorradig zijn. In verschillende regio’s worden momenteel grondstoffencentra opgericht. Zowel in biomassa als in huishoudelijk- en bedrijfsafval. We zullen lokaal het afval moeten verwerken waarbij maakbedrijven de productie flexibeler in zouden kunnen richten. Hiervoor moeten circulaire grondstoffen eerst hun waarde bewijzen, maar hoe doen we dat?
Producten Van Hier
Daarom heb ik me het afgelopen jaar gespecialiseerd in Circulair & Biobased Design. Ontwerpen vanuit afval valt niet mee. Wat is een goede toepassing? Hoe moeten we het afval verwerken? Kunnen we het afval hergebruiken of is er een recycling-stap nodig? Wanneer is bio afbreekbaar een uitkomst? Kunnen we plastic zwerfafval voorkomen door andere materialen in te zetten? Allemaal vragen waarmee ik aan de slag ben gegaan. De enige manier om hier achter te komen is door het zelf te doen!
En dat doen we met Van Hier, een producten-reeks om lokale circulaire productie concreet te maken. We maken circulaire producten van afval uit ‘t Gooi, door de mensen in ’t Gooi, voor de mensen in ’t Gooi met een waarde, een identiteit en een verhaal. Hierbij is nauwe samenwerking belangrijk, van onderop en lokaal, samen met bewoners, ondernemers, afvalbedrijven en overheden.
Maakindustrie
Nederland heeft een uitstekend startup klimaat: verspreid over heel Nederland zitten innovatie-incubators die circulaire startups proberen verder te brengen.
Echter stuiten we op een probleem: Nederland heeft niet zoveel maakindustrie meer. Vaak moeten we uitwijken naar Duitsland, Oost-Europa of China om de productie van circulaire grondstoffen en materialen op te kunnen schalen. Dit druist echter in tegen de principes van de Circulaire Economie: het lokaal verwerken van afval.
Binnen het Lokale Circulaire Ecosysteem willen we zichtbaarheid geven aan circulaire startups in grondstoffen, materialen en verwerkingstechnologieën zodat we verbindingen kunnen leggen. Niet opschalen op 1 locatie door een grote fabriek neer te zetten, maar opschalen door de technologie op meerdere locaties in te zetten (verspreiding). Bijv. een plastic shredder en 3D robotprinter ter plaatse inzetten om van hard plastic afval meubilair te kunnen maken. Een andere mogelijkheid is om partners binnen Nederland te zoeken waar we het afval naartoe brengen zodat het in halffabricaat, bijv. plaatmateriaal of granulaat, weer naar de regio komt om te verwerken.
Belangrijk hierin is, dat we in stappen denken. Van een eerste test-case (materiaal) naar show-case (product) naar business-case (verdienmodel).
We maken onderscheid tussen hergebruik en herverwerking, afhankelijk van het soort afval. Bij voorkeur gaan we naar hergebruik, laten we de materialen in tact, maar geven we hier een andere functie aan met een hogere waarde. Bij herverwerking gaan we daadwerkelijk nieuwe grondstoffen, materialen en producten maken waarbij we op zoek gaan naar lokale partners. Bijv. het verwerken van afgedankt plastic kinderspeelgoed.
Waarde, identiteit en verhaal
Doordat we producten maken met een identiteit en verhaal kunnen consumenten er een hogere waarde aan geven. Opschalen kan met bestaande brandowners & retailers. Bijvoorbeeld een retailer die van de product-serie ‘Van Hier’ een regionaal schap wil maken, binnen de winkels in de Regio Gooi & Vechtstreek. Met Material Driven Design kunnen we hoge investeringskosten vermijden en de productie flexibel maken. Een brandowner die een hoge internationale afzet is gewend kan bijv. een ‘special edition’ maken van een lokale producten-reeks, gemaakt van de grondstoffen uit diezelfde regio. Consumenten die producten kopen met een regio-identiteit en een verhaal zullen minder snel geneigd zijn om het product bij het afval te gooien.
Beleid
Uiteraard zal er beleidsmatig ook het één en ander moeten veranderen om de concurrentie met de massa-productie aan te gaan. Hier wil ik niet teveel over uitweiden, want daar heeft collega designer Babette Porcelijn al eens een heel goed artikel over geschreven: de impact-taks. Hiervoor is keten-transparantie nodig. Productie in lagelonenlanden hoeft niet perse slecht te zijn, zolang er kan worden aangetoond dat het geen negatieve gevolgen heeft voor het milieu en het een positieve uitwerking heeft op de arbeiders en economie elders.
Transparantie, het is de reden dat ik een samenwerking ben aangegaan met het Nationaal Duurzaamheid Instituut (NDI) die het Global Sustainable Enterprice System in de wereld heeft geroepen. Om de Sustainable Footprint te berekenen heeft het NDI samen met partners tools ontwikkeld voor circulariteit, omgeving en gezondheid; de totale milieu-impact, hetgeen wat Babette omschrijft in haar artikel.
Pecha Kucha
Terug naar mijn Pecha Kucha Presentatie. In 6 minuut 40 even de complexiteit uitleggen van de Circulaire Economie, dat is niet te doen. Wel hoop ik met mijn presentatie de industrie, startups en consumenten dichter naar elkaar toe te brengen. Technisch kunnen we veel, maar dan moet er wel vraag gecreëerd worden zodat er business-cases ontstaan. Samen met verschillende partners help ik bedrijven en overheden graag om deze vraag tot stand te laten komen. Inmiddels heb ik een goed beeld van de (aankomende) circulaire en biobased/afbreekbare materiaal- en procesinnovaties binnen verschillende toepassingen van verpakkingen tot aan openbare ruimte. Regeneration Design kan de vertaalslag maken naar een concept met een circulair verhaal, eigen identiteit en verbindt bedrijven, kennisinstellingen en overheden waarbij consortia worden opzet, ook wel netwerkorganisaties genoemd.
Je kunt de presentatie hier bekijken: https://pechakucha-hilversum.nl/klaske-postma/
Regeneration design verbeeldt en verbindt biobased- & circulaire grondstoffen, materialen en technologieën met uiteenlopende toepassingen. Ontwerpen in de materialen van de toekomst!